Prof. Krzysztof Loska

Uniwersytet Jagielloński

Krzysztof Loska – profesor nauk humanistycznych w Uniwersytecie Jagiellońskim, prodziekan Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej, kierownik Katedry Teorii i Antropologii Filmu w Instytucie Sztuk Audiowizualnych, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami, zastępca przewodniczącego Komitetu Nauk o Sztuce PAN. Prowadzi badania z zakresu historii kina (ze szczególnym uwzględnieniem kinematografii azjatyckich), postkolonializmu i kulturowych uwarunkowań tekstów filmowych. Kierował czterema projektami badawczymi finansowanymi ze środków KBN, MNiSW i NCN; jest autorem 160 artykułów naukowych (publikowanych w „Kwartalniku Filmowym”, „Er(r)go”, „Ethosie”, „Principia”, „Arts & Cultural Studies Review”, „Images”, „The Polish Review” „Studiach Filmoznawczych”) oraz 13 książek, m.in. Dziedzictwo McLuhana – między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Tożsamość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchiego i wyobraźnia melodramatyczna (2012), Nowy film japoński (2013), Postkolonialna Europa: etnoobrazy współczesnego kina (2016), W cieniu Imperium Wschodzącego Słońca: japoński projekt kolonialny i kultura filmowa w Azji Wschodniej (2022).

ABSTRAKT

Narracje epidemiczne w filmach fabularnych i serialach telewizyjnych

Mimo że opowieści katastroficzne wydają się mocno wyeksploatowane, to twórcy filmowi z upodobaniem sięgają po sprawdzone schematy, by zwrócić uwagę widzów na zagrożenia związane z rozwojem technologicznym, skażeniem środowiska naturalnego i globalnym ociepleniem. Susan Sontag pisała, że oglądając wyobrażenia katastrofy, uczestniczymy „w fantazji przeżywania własnej śmierci – a nawet więcej: wymierania miast, zagłady całej ludzkości”. Wychodząc od teorii biopolityki Michela Foucaulta i nekropolityki Achille Mbembe zamierzam skupić się na sposobach obrazowania pandemii w filmach fabularnych i telewizyjnych oraz wariantach „narracji epidemicznej”. Począwszy od Tajemnicy Andromedy (1971) przez Epidemię strachu (2011) po najnowsze seriale – Upadek (2019), Ku jezioru (2019), Mur (2020), Stacja jedenasta (2021) – można wskazać na stałe motywy tematyczne i fabularne, które służą przedstawieniu mechanizmów zarządzania sytuacjami kryzysowymi (stan wyjątkowy, kwarantanna, zakaz przemieszczania się) oraz wizji świata postapokaliptycznego.