Prof. Dariusz Czaja

Uniwersytet Jagielloński

Prof. dr hab. Dariusz Czaja – pracuje w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, gdzie pełni funkcję kierownika Katedry Współczesnych Praktyk Kulturowych. Jest także redaktorem kwartalnika antropologicznego „Konteksty” (IS PAN w Warszawie). Zajmuje się zjawiskami wchodzącymi w skład szeroko rozumianej antropologii współczesności. W pracy badawczej i akademickiej stara się łączyć perspektywę antropologiczną z myślą filozoficzną i teologiczną. W swoich studiach zajmował się hermeneutycznymi analizami filmu, fotografii i literatury, traktując te dziedziny jako szczególnego rodzaju źródła antropologiczne. Oprócz wykładów na macierzystej uczelni prowadził również wykłady na uniwersytetach zagranicznych (Praga, Lwów, Trondheim). Autor 10 książek, 5 tomów zbiorowych i ponad stu artykułów w pismach polskich i zagranicznych. Jego książki uzyskiwały prestiżowe nagrody (m.in. Warszawska Premiera Literacka, nagroda TVP Kultura, nominacje do Nagrody Nike).

ABSTRAKT

Pandemia i wirus apokalipsy

Zaraza to w życiu każdej wspólnoty sytuacja szczególna. To czas zamknięcia, izolacji przestrzennej, ale może przede wszystkim: zawieszenia obowiązujących wcześniej norm prawnych i zwyczajowych zasad postępowania. To czas wyraźnego przełomu, moment, w którym – po szekspirowsku – „czas wypada z formy” i ustanawia nowe reguły postępowania. Historycy i antropologowie opisali i zanalizowali dość dokładnie historyczne formy zarazy w kulturze zachodniej. W swoim wystąpieniu chciałbym zastanowić się nad tym, w jakim stopniu pandemia koronawirusa jest prostą kontynuacją „odwiecznego” paradygmatu, a w jakim tworzy nowe formy zachowania i odczuwania. Szczególną uwagę poświęcę, tak ważnemu dla historycznych odmian zarazy, wątkowi apokaliptycznemu, a więc przekonaniu, że oto właśnie, na naszych oczach, dochodzi do realizacji scenariusza zapowiedzianego w biblijnej księdze Apokalipsy.